قسمت اول

مقدمه

موسیقی کلاسیک هند یک سنت بسیار غنی و زیبا از موسیقی است که به بیش از ۳۵۰۰ سال پیش باز می گردد. در طول هزاره ها، این مدرسه به دو مکتب متمایز تبدیل شده است، مکتب هندوستانی، که در شمال هند رایج است و مکتب کارناتیک که در جنوب هند رایج است. این دو در سطح بنیادی کاملاً مشابه هستند، اما در طول قرن ها برای توسعه سبک های متمایز تکامل یافته اند.

در اینجا تمرکز ما عمدتاً بر روی مکتب موسیقی کلاسیک هند شمالی یا هندوستانی می باشد.

 Sādhana

نت ها در یک اکتاو

هفت نت  (سوارا- swara)  و ۱۲ تُن  (شروتی- shruti[1])

در موسیقی کلاسیک هندوستانی (شمال هند)، یک اکتاو، ساپتاک(saptak) نامیده می شود و دارای هفت نت به نام سوارا است. این نت‌ها: « سا، ر، گا، ما، پا، دا، نی(sa, re, ga, ma, pa, dha, ni) » هستند، مشابه نت‌های غربی:  «دو  ر  می   فا   سول   لا   سی».

نت های اول و پنجم سا و پا   (pa &  Sa) تنها یک نوع دارند. پنج نت دیگر (re، ga، ma، dha و ni) هر کدام دو نوع دارند. نت‌های re، ga، dha و ni دارای انواع طبیعی و مسطح هستند، در حالی که ma دارای یک نوع طبیعی و تند است. بنابراین، در مجموع، 12 تُن  (شروتی. توجه شود به زیرنویس) مجزا در یک اکتاو وجود دارد.

ویدیوی زیر 12 نت را در یک اکتاو با استفاده از صفحه کلید نشان می دهد، در حالی که تفاوت بین انواع طبیعی و تخت/تیز هر نت را نشان می دهد. در هر مورد، ابتدا نوع طبیعی و سپس نوع تخت یا تیز اجرا می شود.     من از C به عنوان نقطه شروع (یا sa) استفاده می کنم و نت های طبیعی را قرمز، نت های تخت را صورتی، و نت های تیز مارونی را با رنگ، کدگذاری کرده ام.

برای مشاهده ویدئو کلیک کنید

جدول  زیر خلاصه ای از نت ها را در یک اکتاو ارائه می دهد. در ستون نام نتها "Note Name" از صفت های shuddha (طبیعی)، komal (تخت) و tivra (تیز) برای تعیین نوع نت مورد اشاره استفاده می شود.

نت‌های sa و pa اصلاح نمی‌شوند زیرا هر کدام فقط  یک نوع دارند.

برای نشان دادن ۱۲ تُن (ستون "آی دی شناسه - Notation ID")، از حرف اول نام نت به اضافه حروف بزرگ یا کوچک برای نشان دادن تُن های متفاوت با  صدای بلندتر یا پایین تر، به ترتیب از این نامگذاریها استفاده   می کنم:

S(1), r(♭2), R(2), g(♭3), G(3), m(4), M(#4), P(5), d(♭6), D(6), n(♭7), and N(7)

مهم است که در نظر داشته باشید:

" در موسیقی کلاسیک هندوستانی(موسیقی شمال هند)، نت ها دارای هویت منحصر به فرد و غیرقابل تغییر در رابطه با sa هستند. بنابراین، برخلاف موسیقی غربی، که برای مثال D♭ می تواند C# نیز باشد، و E♭ همچنین می تواند D#  باشد، در موسیقی کلاسیک هندوستانی، زیر و بمی، پس از S(1) همیشه r(♭2) است و هرگز 1# نخواهد بود، و گام زیر R(2) همیشه g(♭3) است و هرگز (2#) نمی شود و به همین ترتیب باقی نت ها."

ستون سوم، هجاهای هندی را برای نت ها می دهد. توجه داشته باشید که برای هر دو نوع نت از یک هجا استفاده می شود، زیرا آنها به سادگی، انواع یک نت در نظر گرفته می شوند. نام کامل این هفت نت (سوارا) به این شرح است: شادجا، ریشابه، گاندهارا، مدییاما، پانچاما، دایواتا و نیشادا است.

سولفژ را "سارگام" می نامیم، که مخفف آن  از ترکیب چهار هجای اول (sa   re   gama) ایجاد می شود. آواز سرگام فقط برای آموزش صدا در موسیقی کلاسیک هندی نیست، بلکه به عنوان بخشی از اجرای موسیقی، به عنوان یکی از ابزارهای بداهه نوازی نیز استفاده می شود.

در اجرای زیر، ونکاتش کومار (Venkatesh Kumar) بین ساعت 9:10 تا 11:15 یا بیشتر در سارگام می خواند.

برای مشاهده ویدئو کلیک کنید

 پایان قسمت اول

زیرنویس:

[1] شروتی یک میکروتن است که فاصله بسیار کوچکی از یک نت اصلی دارد، در حالی که "سوارا " نتی است که نوازنده میتواند آن را از ساختار یک  راگا  انتخاب کند . ناتیا شاسترا بیست و دو شروتی و هفت سوارا را در هر اکتاو مورد بحث قرار میدهد.

Ellen Koskoff (2013). The Concise Garland Encyclopedia of World Music, Volume 2

تهیه، ترجمه و تکمیل اطلاعات مقاله: ایلیا تابش

منبع:

برگرفته  از برخی قسمتهای

https://raag-hindustani.com

موسیقی سنتی هندوستان

نگاهی مختصر بر موسیقی جاز

اثرات موسیقی بر روح

نمونه اول از تنبورنوازی استاد الهی

نمونه دوم از تنبورنوازی استاد الهی

نمونه سوم از تنبورنوازی استاد الهی

موسیقی اهل حق: دستگاه عابدینی

موسیقی اهل حق: دستگاه شیخ امیری